“I became so angry, I hit my fist through a glass window” ‘’I said something to my husband or child that really hurt them, I wish I didn’t’’ “I cry for the smallest thing; I don’t understand why.” ‘’I have a constant knot on the pit of my stomach.’’ “I struggle to sleep at night.’’ ‘’I hurt myself, I scratch my arms till they bleed’’ ‘’I hide away in my room; it is easier to be on my own.’’ ‘’I only feel better after a glass of wine.’’ ‘’I make sure I always keep busy, when I sit down the thinking and sadness starts.’’ ‘’My husband doesn’t understand what I am trying to communicate to him.’’ ‘’My wife never listens.’’ Do these statements sound familiar? I am sure you can add a few more. All the statements above have some emotion behind it. Can you guess which emotion goes with which statement? What is the emotion trying to achieve, what is it trying to bring into awareness, how is it trying to get your attention? Learning to understand ‘’the language of our emotions’’ is one of the greatest gifts you can give yourself and your loved ones. It makes life so much easier. It is the first step in the process of being able to identify and communicate your needs. It will help you identify your loved ones’ needs. Ultimately it will result in great, fulfilling relationships with the people around you. Join us for an interactive workshop on “the language of our emotions”. Cost: You pay what you decide it is worth, after the workshop. A R50 donation to cover costs would be appreciated. Date: 3 August 09:00 Venue in to be confirmed (Somewhere in Cape town). Only 10 spaces available Book your place by sending a message and paying your R50 non-refundable booking fee. 
 Photo by Eric Ward on Unsplash I want to start off by acknowledging that every divorce is different and that I do not want to generalise. I have however learnt a few things after divorce became my reality, that I want to share. My hope is that it can give some insight and help people to better support someone going through divorce. Some common beliefs about divorce: 1. Divorce is a choice Is this true? Is this really true? Or is there a possibility that the person/s making the decision has reached a point where they realise that the relationship is more destructive than good. That they cannot love and honour themselves and the other person if they stay in the situation. 2. Divorce is an impulse decision In my experience one doesn’t wake up one morning and decide to walk out on your marriage. The decision happens after trying and trying and trying to make it work. Some seek council and therapy over and over again; some pray for years… 3. Divorce will hurt the children Yes, divorce will hurt the children, but so might staying or continuing a relationship that is not honouring the needs of both parties. What are you modelling to your children if you are constantly in conflict? What are you modelling if you have to make yourself smaller so that another can be “in charge’’ or bigger? What are you modelling if you allow disrespect and abuse? What are you modelling if you stay and are unhappy deep in your soul. 4. Divorce is a sin I used to believe this, before I did extensive research about the origin of marriage and the concept of “marriage as ordained by God”. To understand the term marriage, we will have to look at the way marriage has developed over the ages from being an arrangement between parents for the mutual (financial) benefit of both parties (yes, this is how they did it in biblical times). We will have to look at the fact that it was OK (even for Godly men) to have more than one wife, and even concubines (all Jacob etc). We will have to understand that at some point celibacy was thought to be the ideal if one was a Christian and an allowance was made for the weak ones to get married if they could not restrain themselves from having sex. Eventually the government realised that it is to their benefit to get involved and “organise’’ society by making marriage a legal agreement, in this way they could at least make sure that men looked after woman and the children they fathered, because it was not custom for woman to work and they often ended up destitute with no other option than prostitution as a way to take care of themselves and their children. This being said; men could legally get a divorce and they could get it on any basis, even if they didn’t find the woman attractive anymore. Woman could only get a divorce if she had two male witnesses willing to testify that her husband was unfaithful to her. This was the divorce arrangements Jesus was commenting on in the Bible. So, there is absolutely no concept like a Biblical portrait of marriage. I want to suggest that the best we could do in terms of describing a biblical marriage would be to say that it is a relationship between two parties where both can love themselves and the other in equal measure. If this is not true, for whatever reason, essentially one already has a non-marriage (divorce). Unless you are willing to question your own beliefs about divorce and why it happens, you will not be able to support someone through it. Therefore, I decided to start off with the assumptions stated above. To help you challenge your own beliefs. So how do you support someone going through divorce? The same way you would support someone who lost their life partner/family as the result of death. 1. You acknowledge the divorce – Something like “I heard about your divorce; I am so sorry that you are going through this right now.” It is crazy how many people just do not acknowledge this life altering event. They obviously know about it, but they just continue as if nothing happened. 2. You bring them food from time to time, you take them out for coffee. 3. You still invite them to visit with you and your husband/wife, they did not suddenly become a threat to your marriage. 4. You offer to babysit their children or invite their teens over so that they can have some “time off”. 5. You DO NOT ask if they did everything possible to save their marriage, would you ask someone who’s spouse died if they did everything possible to save them? 6. You DO NOT talk about your other friend who got divorced and how he/she got through it. 7. You DO NOT talk about how you got through your divorce, because your circumstances might be completely different. 8. You ask if there is financial need, and you support if you can. You offer a shoulder to cry on and you listen without judgement and to much advice, because the person you are dealing with just had their whole world come crashing down around them, they lost something very, very precious…the hope of a happy family.
Ek vind dat die NIE-GOED-GENOEG-NIE monster die meeste van die mense wat my kom sien gereeld besoek. Self is ek ook goed bekend met die een, daarom kan ek my eie stories gebruik om te verduidelik hoe om hierdie monster te benader.
My NIE-GOED-GENOEG-NIE monster kom van ver af. Weet nie presies waar sy die eerste keer haar kop uitgesteek het nie. Dalk die eerste keer toe ek as klein dogtertjie iets gedoen het waarvan my liewe ouers nie gehou het nie en ek dit agtergekom het. Of dalk saam met die juffrou se rooi-pen-woorde jy moet mooier skryf! of omdat die goue sterretjie se plek leeg gebly het. Of dalk saam met die B-plus op die kunswedstryd sertifikaat. Miskien het sy groot en sterk geword saam met elke Sondag se in-sonde-ontvang-en-gebore kop laat sak. Hoe ook al, sy het deeglik nes geskrop in my lewe. Een van haar helpers is EK-WIL-DEEL-VAN-DIE-GROEP-WEES en EK-HOOP-HULLE-HOU-VAN-MY. Hierdie laaste twee kry my dan telkens in situasies waar ek my lewensvisie by die groep probeer inpas, selfs al pas dit nie lekker nie. Die gevolg is dat ek skaaf en skuur aan myself om in die prentjie te probeer pas. Al hierdie geskuur en skaaf is heerlike kos vir die NIE-GOED-GENOEG-NIE-MONSTER. Tot onlangs... Ek het myself weer in dieselfde situasie bevind waar dit wat ek na die tafel toe kan bring nie deur die groep aanvaar word nie. MAAR die keer was dit anders. Ek het my eie SELF-CARE proses gevolg. STAP 1: Met hand op die hart het ek aan myself hierdie oomblik van swaarkry erken en myself toegelaat om te voel hoe seer dit maak. 
STAP 2: Dit was tyd om myself te anker (ground). Ek kon gaan sit en deur visualisering en meditasie dit regkry om myself te kalmeer en veilig te maak. 
STAP 3: Ek het my DINK-EN-VOEL uitgevra oor die situasie.
KWAAD was hier (sy kom nogal baie kuier). Gelukkig het ek geleer om haar binne in my veilige ruimte te ondervra en haar nie toe te laat om ander aan te val nie. Wat wou sy die keer probeer beskerm? My eie-waarde en ek kon die NIE-GOED-GENOEG-NIE-MONSTER oor Kwaad se skouer sien grynslag, sy was massief! Is my eie-waarde en die bydrae wat ek in die samelewing kan maak van die groep se goedkeuring afhanklik? NEE, natuurlik nie, en ek sien hoe die NIE-GOED-GENOEG-NIE-MONSTER haar krag verloor en die hasepad vat. Waaroor het jy beheer en wat kan jy doen om vorentoe te beweeg? So het die planne begin vorm aanneem en hardnekkigheid het ingetree wat die EK-IS-NIE-GOED-GENOEG-NIE-MONSTER vir eers kon verjaag. STAP 4: GEBRUIK JOU LIGGAAM om jouself te staal teen die aanslae van hierdie monster. Iets soos die warrior pose kan baie help. 
STAP 5: Raak rustig en versorg jouself. Jy het hard gewerk om die monster te oorwin, jy verdien die blaaskans. Gaan stap op die strand, luister na mooi musiek, werk bietjie in die tuin of wat ook al vir jou werk om jouself te vertroetel.
Meestal is die monsters in ons lewe nogal hardnekkig en moet ons hulle meer as een keer onder die vergrootglas plaas voordat hulle padgee en dit is met hierdie proses wat ek jou graag help. Kontak my gerus by grobler.karin@gmail.com
Grief transports you to the deepest places when you have no choice but to let go, when the loss of vital relationships or vital attachments feels like (or is) death itself. Grief will come forward in response to death, the end of a love relationship, the irretrievable loss of your health or well-being, the loss of a cherished goal or possession, or the stunning betrayal of your trust [I will use the *symbol as representation on the different losses from here on forward in this article]. Grief will also arise in response to never having had something we’re all supposed to take for granted, such as health, strength, security, or a happy childhood.”1 I want to make the bold statement that people in general do not understand grief or know how to deal with it in a self-compassionate way. We are somehow scared of entering the dark cave of grief and sitting with our loss. We are scared that we might get lost inside and never find out way out again. Grief is different from sadness in that it occurs as the result of having to let go of something [*] without having a choice in the matter. In our western way of dealing with grief our rituals around death [*] are very limited. Funerals take an hour or two or three and then we are expected to enter normal life again. We generally do not have loss-rituals when our grief is as a result of the end of a love relationship, the irretrievable loss of your health or well-being, the loss of a cherished goal or possession, or the stunning betrayal of your trust. We often don't even acknowledge these as reasons to grieve at all. We do not go about grief in an embodied way, it is mostly an intellectual experience. We cry, we do talk about the deceased/[*]; we try to find solace in spiritual and intellectual ideas about the person being in a better place, or the person no longer suffering or the lessons we learnt from the experience or it being part of a divine plan for our lives. I want to suggest a different approach;
I made a photo collage after my divorce, because essentially I lost the idea/hope/image/dream of my family…this was my representation of what I lost. I eventually tore up a photograph of our family as it used to be and released it into a flowing stream, like one would do with someone’s ashes.
We put a tree in the front of the church at my father’s funeral. This tree was later planted on my brother’s farm, and it stands there forever as a remembrance of whom my father was to me. There is no right and wrong way to grieve, but avoiding the grieving process ultimately or over-spiritualizing it, can cause numbness and disconnection from the world. Reach out if you need help. What you are experiencing is normal! [*] death, the end of a love relationship, the irretrievable loss of your health or well-being, the loss of a cherished goal or possession, or the stunning betrayal of your trust 1 McLaren, Karla. The Language of Emotions
Toe ek klein was, was daar 'n Afrikaanse TV program AGTER ELKE MAN. Die kleurvolle karakter van Tant Stienie het gereeld die woorde: “Ek weet nie hoekom ek so moet suffer nie” geuiter. Elke jaar hoor ons tydens die week waarin ons praat oor geweld teen vroue en kinders van die hoeveelheid vroue wat jaarliks deur hulle lewensmaats vermoor word. Dit is nou die wat fisies vermoor word. Ons hoor van kinders wat verniel word en ons skud ons koppe en huil en ween. Daar is ander statistieke wat egter nooit genoem of getel kan word nie, die hoeveelheid vroue wat hulleself in ʼn situasie bevind waar hulle emosioneel afgeknou en verniel word. Nou verstaan my asseblief mooi I AM NOT BLAMING THE VICTIM. Maar dit is tyd dat ons reguit begin praat oor DIE REDE WAAROM HIERDIE SITUASIE IN DIE ERA WAT ONS LEEF NOG STEEDS BESTAAN. Die probleem dat die vroue wat suffer vasgevang is in hulle “suffering” omdat hulle dink dit is maar hoe dit moet wees. Hulle is eintlik geleer dit is hoe dit moet wees. Godsdienstige en patriargale narratiewe hou hulle gevange in hulle “suffering”. Hier is 'n paar narratiewe/denkpatrone wat ek self gehad het en my my kliënte waarneem: • VROUE WORD VAN KLEINS AF GELEER OM TE VERSORG; om eerder na dié rondom hulle as na hulleself om te sien. Dit beteken dat daar nooit geld is om self vir terapie/coaching te gaan nie, want dit verskyn nie eers op die finansiële prioriteitslys nie. • Vroue (mans ook) word geleer DAT DIT ʼn SKANDE IS OM VIR HULP TE VRA, dit beteken jy is swak. • Vroue word ʼn “AGTER ELKE MAN” WÊRELDBEELD ingegee saam met moedersmelk. Hulle word geleer dat die man die hoof van die huis is en dan hulle aan hom onderdanig moet wees. Hulle word geleer om vir hulle mans te bid en aan te hou bid totdat hy eendag sy gedrag verander. Hulle word stories vertel van die een of twee mans wat “verander het” as gevolg van gebed en hulle hou hoopvol daaraan vas dat dit ook hulle realiteit sal wees. • Vroue word geleer DAT EGSKEIDING SONDE is en dat dit beteken dat jy onsuksesvol was met die mees basiese ding wat jy veronderstel was om reg te kry – jou gesin en jou huwelik. Hulle word geleer om ʼn belofte van “in voorspoed en in teëspoed” te eerbiedig tot op die bitter einde. • Vroue word geleer DAT “ALLES TEN GOEDE UITWERK...” Sê dit vir die vrou wat deur haar man vermoor is. • Vroue word geleer om “TER WILLE VAN” TE LEWE; ter wille van die kinders, ter wille van die familie, ter wille van die vrede, ter wille van....... • Vroue word geleer dat, WANNEER HULLE EMOSIONEEL RAAK, DAAR IETS FOUT IS MET HULLE. Daar was ʼn era toe ‘histerie’ as siekte gediagnoseer is en vroue kalmeermiddels ingegee is sodat hulle tog net nie die lewe vir die rondom hulle ongemaklik maak nie. • Vroue word geleer OM HULLE EMOSIES TE ONDERDRUK en iewers diep weg te bêre en die “pose” te hou. • Vroue word geleer OM DIE BUFFER TUSSEN HULLE KINDERS EN HULLE MANS te wees sodat die prentjie van die gesin in stand gehou kan word. • Vroue word FINANSIEEL ONTMAGTIG omdat hulle baie maal die versorgers van die kinders is en nie vir hulleself ʼn neseier en pensioen opbou nie. • Vroue word GELEER OM TE VERGEWE EN VERGEET, ongeag... • Vroue word selfs geleer OM HULLE MANS BO HULLE KINDERS TE STEL en soos Abraham te “offer” ter wille van... EN DAN SÊ HULLE MAAR: “EK WEET NIE HOEKOM EK SO MOET ‘SUFFER’ NIE...” Ek is ʼn berader/lewensafrigter met ʼn groot passie om vroue soos ek te bemagtig en ondersteun. Vroue wat op 50 desperaat spartel om (fisies of emosioneel) kop bo water te hou omdat hulle nooit geleer het hoe om op te hou “suffer” nie. 👉AS JY EEN VAN HIERDIE VROUE IS (SOOS EK WAS), en jy weet dat genoeg nou genoeg is, dan wil ek voorstel dat jy my kontak. (Stuur 'n epos na grobler.karin@gmail.com). Ek sien vroue in my spreekkamer of deur middel van elektroniese media soos WhatsApp video of ZOOM. Ek het selfs al ʼn doodgewone WhatsApp sessie met ʼn vrou gehad wat heel goed gewerk het. 👉AS JY WEET VAN ʼn VROU SOOS DIE EEN WAT EK HIER BO BESKRYF wil ek vra dat jy die “post” vir haar aanstuur. 👉SHARE SOMMER IN ELK GEVAL DIE POST, want jy weet nooit wat regtig agter die toe deure van huise aangaan nie. ONTHOU, GESONDE MAMMAS KAN GESONDE KINDERS GROOTMAAK. JOU WAARDE IS VER BO KORALE LIEWE VROU, JY VERDIEN OM JOUSELF TE VERSORG. NS. Ek weet dat daar mans is wat ook verniel word en mans het hulle eie uitdagings ten opsigte van hoe hulle grootgemaak word en wat die wêreld van hulle verwag, maar mans is nie my kliënte nie. Ek werk met vrouens en daarom skryf ek vir vrouens. #whenlifehurts #asdielewedruk #couseling #coaching #vaardigvirdielewe  ANGSTIGHEID IS VIR MEESTE WESTERSE MENSE ‘N GEREELDE METGESEL. Kom ek verduidelik gou hoekom. Wanneer ‘n mens trauma/gevaar beleef het jou liggaam ‘n outomatiese respons wat jou ín die oomblik help om te “oorleef”. Hierdie oorlewings-respons kan ook by diere waargeneem word. Die liggaam kies gewoonlik een van drie reaksies. Veg, vlug of vries. Dit gebeur heeltemal outomaties, en onbewustelik. Dit is nie asof jy eers oor die saak hoef te dink wanneer jy iets waarneem wat jou “bedreig” nie. Ek plaas bedreig in aanhalingstekens omdat dit nie altyd regtig lewensbedreigend is nie, maar bloot vanuit jou persepsie van wat gevaarlik is. Bv. wanneer ʼn muis oor die vloer hardloop of jy ʼn spinnekop in die stort gewaar, of die vrees dat jy ʼn toets gaan dop of dat jou finansies nie gaan uitwerk aan die einde van die maand nie. Vir tieners kan dit selfs iets wees soos die vrees dat hulle nie genoeg “likes” op sosiale media kry nie, wat by implikasie vir hulle beteken dat hulle nie gewild is nie. Natuurlik is daar ook werklike bedreigings en dan reageer die liggaam dieselfde. Dit is dan wanneer mense dit regkry om oor hoë mure te spring wanneer ʼn gevaarlike hond hulle jaag of wanneer ʼn mens iets optel of skuif wat jy nie onder normale omstandighede beweeg kan kry nie. Wanneer ons in hierdie veg, vlug of vries toestand is verstadig die liggaam sekere “minder belangrike” funksies soos spysvertering, sodat al die energiebronne na die spiere kan gaan om te doen wat dit moet doen om uit die gevaar te kom. Ek dink ons kan almal saamstem dat hierdie outomatiese reaksie van die liggaam baie handig en soms lewensnoodsaaklik is. Dit is egter belangrik dat die liggaam daarin moet slaag om na afloop van die situasie weer na normaal terug te keer. Wanneer ons liggaam egter vir een of ander rede (gewoonlik trauma of konstante stres) vashaak in ʼn “opgewekte” (aroused) toestand maak dit ons siek en kan ons aan angstigheid begin ly. DUS moet ons TEGNIEKE AANLEER om ons uit hierdie “opgewekte” toestand uit te kry. Vir ons wat onder konstante “stres” lewe as gevolg van die eise van ons bestaan is dit REGTIG BAIE BELANGRIK om gereelde oomblikke te skep waar ons, ons senuweestelsel na ʼn staat van rus terugbring. DIT IS SO EENVOUDIG SOOS OM TE ONTHOU OM JOU SINTUIE TE GEBRUIK. Dit werk as volg en kan op enige plek, selfs in die supermark ry, gedoen word. 1. Sit of staan gemaklik en RAAK BEWUS VAN DIE PLEK WAAR JOU LIGGAAM KONTAK MAAK MET DIE AARDE; jou voete op die grond, jou boude op die stoel. Fokus vir ʼn oomblik of twee op hierdie kontakpunte. 2. BEGIN NOU OM JOU RONDKYK met die doel om detail waar te neem. Kyk vir spesifieke kleure, vorms, wat sien jy in jou omgewing raak. Moet nie net jou oë beweeg nie, beweeg jou nek stadig sodat jy alles in jou onmiddellike omgewing raaksien. 3. Probeer nou GELYKTYDIG FOKUS op jou liggaam se kontakpunt met die stoel of aarde en dit wat jy rondom jouself sien. 4. NEEM KENNIS VAN JOU ASEMHALING, haal jy nog lekker gemaklik asem of haal jy vlak asem, het jy dalk onbewustelik jou asem opgehou? 5. SIT NOU JOU GEHOORSINTUIG BY, wat hoor jy? Wat hoor jy naby aan jouself en wat hoor jy in die agtergrond of iewers daar ver? ONTHOU OM GELYKTYDIG TE FOKUS op jou liggaam se kontakpunt en dit wat jy om jou sien. 6. SIT NOU JOU REUKSINTUIG BY, wat ruik jy. ONTHOU OM GELYKTYDIG TE FOKUS om aan te hou asemhaal, jou kontakpunt met die aarde te voel, in te neem wat jou oë sien en wat jy hoor. Ek dink jy kry die idee… Die doel van hierdie oefening is om jou, vir ʼn oomblik, uit jou “al in die rondte dink” gedagtepatrone te neem en jou “terug te bring” na die hier en die nou. Probeer dit gerus gereeld deur die dag. Maak ʼn punt daarvan om dit so dikwels as moontlik iewers in die natuur te doen. Laat weet gerus vir my indien hierdie tegniek vir jou van waarde is. #whenlifehurts #asdielewedruk #coaching #counseling #vaardigvirdielewe  “What you resist you get more of.” Dink bietjie mooi oor hierdie enetjie. Onthou nou, die konteks is jou fisiese en emosionele welstand. WAARVAN EK HIER PRAAT IS OM WEERSTAND TE BIED TEEN ʼn BOODSKAP WAT JOU LIGGAAM OF EMOSIES VIR JOU PROBEER GEE. Kom ons dink aan ʼn praktiese voorbeeld. Jy is doodmoeg en voel lus om vroeg in die bed te klim sonder om vir jou gesin aandete te maak. Of jy wil ʼn hele Saterdag op jou bed lê en ʼn storieboek lees. Ons eerste reaksie is gewoonlik – “DIT BEHOORT NIE SO TE WEES NIE, DAAR IS IETS FOUT.” Sê wie? Dit is die eerste vraag wat ek my kliënte gewoonlik vra. Kom ons dink bietjie... Wie is die “kenners” vir wie ons toelaat om vir ons te sê wat reg en wat verkeerd is. Wat behoort te gebeur en wat nie. Wat “normaal” is. Ek werk met te veel vroue wat verleer het om na hulle eie behoeftes te luister. Wat verleer het om hulle liggame te vertrou en te stop wanneer dit nodig is om te stop, te rus wanneer dit nodig is om te rus. Vroue wat een of ander erekode onder vrouens onderskryf wat sê dat ons eers al die ander mense rondom ons moet versorg voordat ons onsself versorg. Liewe vrou, ek wil nou vandag vir jou sê dat dit waaraan jy nie aandag gee nie, hetsy emosionele- of fisiese ongemak, jou een of ander tyd gaan inhaal. Jou liggaam en jou gees hou telling en op ʼn dag dan het jy dit te ver gevat. DAN VERG DIT INTENSIEWE SORG (FISIES OF EMOSIONEEL) OM TE HERSTEL. Daarom, LÊ AS JY MOET LÊ! Baie van ons is bang dat ons nie weer gaan opstaan wanneer ons gaan besluit om te gaan lê nie. In die meeste gevalle kan ek jou waarborg dat jy net sal lê totdat lê nie meer nodig is nie. Dit is wanneer jy weerstand bied, en nie gaan lê nie wat jou liggaam en gees die remme behoorlik aanslaan en dan verander moeg in siek en depressief. MAG JY LEER OM NA JOU LIGGAAM EN EMOSIES TE LUISTER EN JOU BEHOEFTES AS BELANGRIK TE AG VOORDAT NOODSORG NODIG RAAK. #whenlifehurts #asdielewedruk #counseling #coaching #vaardigvirdielewe  Ons is so wonderlik geskape, met ʼn primêre instink om te oorleef, ʼn instink wat ons probeer beskerm teen die herhaling van lewensgevaarlike foute. Dit is waarom negatiewe herinneringe en gebeurtenisse soos Velcro aan ʼn wolkombers aan ons gedagtes vasplak. Ons liasseer dit in ons emosionele brein onder die afdeling “do not repeat” omdat ons ʼn oorweldigende behoefte het om agter te kom wat werk en wat werk nie. Ons probeer om die resep tot die lewe te ontdek. Dit was ʼn baie belangrike vaardigheid in ʼn era toe ons gereeld lewensgevaar in die oë gestaar het, toe wilde diere die menslike spesie se oorlewing bedreig het. Ongelukkig werk hierdie vaardigheid nou in baie gevalle teen ons omdat ons geneig is om te onthou wat verkeerd gaan eerder as wat reg verloop. Wanneer iemand vir ons vra hoe ons dag afgeloop het is dit baie maklik om heel eerste die dinge wat verkeerd geloop het op te noem. Ons sukkel om te onthou wat reg verloop het. Die goeie oomblikke van ons dag gly doodeenvoudig uit ons geheuebank soos ʼn gaar eier uit ʼn Teflon pan. Dit is geen wonder dat ons so hard moet veg om ons lewensgeluk te behou en positief oor die lewe te voel nie. Die meeste dinge wat “verkeerd” gaan lê op ʼn emosionele of ongemak vlak, maar dit bedreig nie noodwendig ons lewe nie. Daarom is dit nie werklik so belangrik dat ons ʼn databasis van hierdie negatiewe stories hoef op te bou nie. Met ander woorde, dit is regtig nie nodig, of voordelig, om boek te hou van die kwaad nie. Hoe nou gemaak met hierdie Velcro-eienskap van ons breine? DIE ENIGSTE MANIER OM DIT TE BOWE TE KOM IS OM ʼn VERPOSING (pouse) IN TE BOU WANNEER IETS GOEDS GEBEUR, om regtig kennis te neem van die goeie oomblikke in elke dag. Maak seker dat jy jou koppie koffie geniet, sit vir ʼn oomblik agteroor en raak bewus van die reuk en die smaak. Maak seker dat jy soveel as moontlik sintuie by die proses betrek. Wanneer jy ʼn pragtige wolk in die hemelruim gewaar, verpoos ʼn oomblik en neem kennis, sê hardop vir jouself: “Sjoe dis ʼn mooi wolk.” Wanneer jy jou kind by die skool aflaai, maak seker dat daar ʼn oomblik se oogkontak is, sodat jy die moment kan onthou. Vir my as onderwyseres beteken dit op ʼn praktiese vlak dat ek moet konsentreer op die kere wat die kinders saamwerk en deelneem in die klas, sodat ek nie dink dat dit nooit gebeur nie. As ma moet ek raaksien wanneer my tiener sy klere van die vloer af optel en in die wasgoedmandjie gooi of aanbied om vir my ʼn koppie tee te maak. Ek daag jou uit om aan die einde van elke dag te probeer onthou hoeveel goeie, mooi oomblikke daar in jou dag was en dit neer te skryf of vir iemand te vertel. Op hierdie manier kan jy jou algehele gevoel van welwese aansienlik verbeter. #whenlifehurts #asdielewedruk #counseling #coaching #vaardigvirdielewe  Ek definieer empatie as DIE VERMOË OM IN IEMAND ANDERS SE SKOENE TE GAAN STAAN. Met ander woorde, EK IS BEREID OM DIE SAAK VANUIT JOU PERSPEKTIEF TE EVALUEER. Ek is bereid om ʼn poging aan te wend om te probeer dink HOE DIT SOU WEES AS EK JY WAS. Hoe sou ek gevoel en gedink het AS EK JY WAS? Om empaties te kan leef moet ons bereid wees om ons “reg-verkeerd” denke te bevraagteken. Dit is nogal moeilik omdat baie van hierdie “reg-verkeerd” denkpatrone om ʼn onbewuste vlak lê. Dit is maar net hoe ons geleer is, daar is reg en daar is verkeerd en basta daarmee. Op ʼn dag, as mens gelukkig is, kom jy egter agter dat daar ander mense is wat net so oortuig is van hulle reg en verkeerd omdat hulle van kleins af só geleer is. Vir baie eeue het Westerse mense gedink dat hulle manier van doen die enigste en beste manier is. Een storie wat by my opkom; ’n Groep goedbedoelde westerlinge het by ʼn dorpie aan die oewer van ʼn rivier iewers in Afrika aangekom met die idee dat hulle vir die mense gaan leer hoe om groete te verbou. Die inwoners van die dorpie was baie skepties en het nie met entoesiasme aan die projek deelgeneem nie. Die westerlinge het voortgegaan om die groente aan te plant en met groot entoesiasme gesien hoe die oes opkom. Toe hulle egter ʼn rukkie later, een oggend, wakker word was hulle verbaas om te sien hoe die seekoeie gedurende die nag uit die rivier gekom het en verwoesting in die lande gesaai het. Die inwoners het geweet en die westerlinge het skielik met empatie verstaan waarom die inwoners nie groete verbou het nie. Ouers kan baie maal, met goeie intensies, vir hulle tieners vies raak oor ʼn sekere optrede omdat hulle dink hulle weet presies hoe dit is om ʼn tiener te wees, hulle was dan self 25-30 jaar gelede ʼn tiener. Erger nog, kleuters en jonger kinders loop soms erg deur onder die tong van ʼn ouer wat nie kan verstaan waarom die kind so ʼn vloermoer gooi nie, want wie raak nou so ontsteld oor ʼn sjokolade? Wat nog te sê van werkgewers wat werknemers roskam oor dinge wat hulle doen of nie doen nie. Ek het as jong winkelbestuurder sonder enige empatie aangedring dat my werknemers op ʼn sekere tyd by die werk opdaag en het links en regs waarskuwings uitgedeel en verhore gehou om die mense in lyn te bring. Dit terwyl ek met my motor werk toe gery het en hulle almal van onbetroubare publieke vervoer afhanklik was. Vandag sou ek dit heeltemal anders hanteer het. Hiermee wil ek geensins impliseer dat ons geen grense moet hê nie. Ek glo egter met my hele hart dat indien ons kan leer om empaties met mekaar om te gaan ons verder kan kom met ons persoonlike verhoudings en ʼn vreedsamer bestaan kan voer. DAAR SAL MEER RUIMTE VIR GESPREK WEES INDIEN ONS KAN LEER OM REGTIG TE LUISTER EN ONSSELF IN DIE ANDER PERSOON SE SKOENE TE PLAAS. Om my tiener aan te moedig om vir my te vertel hoe moeilik dit is om ʼn tiener te wees in ʼn tegnologiese era waar alles wat ʼn mens doen op film, oftewel selfoon, vasgelê word. Kan ek regtig in haar skoene staan wanneer sy ʼn “bad hair day” het en vrees dat iemand van haar ʼn foto gaan neem en op “instagram” gaan post sodat die hele skool daarop kommentaar kan lewer? Hoe sou ek gereageer het indien dit my realiteit was? Watter emosies sou my geteister het? Soms sal ons van mekaar verskil, soos die twee karakters in die prentjie hier onder, dan is dit dalk nodig om ooreen te kom om dinge verskillend te sien en dat daar twee moontlike “regte” antwoorde kan wees. Soms is dit nodig om weg te stap wanneer ons regtig nie daarin kan slaag om mekaar se standpunte met respek te hanteer nie, maar wanneer ek wegstap hoop ek dat ek kan wegstap met genoeg respek vir die ander dat dit nie soos die toneel van ʼn veldslag lyk nie. #whenlifehurts #counseling #coaching #vaardigvirdielewe  |
AuthorI am a Grief Counselor & Self-care coach. |
RSS Feed
